Historia

mgr Rafał M. Socha

20 lat Polskiego Towarzystwa Technologii i Mediów Edukacyjnych 

Od 1995 roku przy Zakładzie Technologii Kształcenia Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu działa Polskie Towarzystwo Technologii i Mediów Edukacyjnych. Towarzystwo skupia pracowników nauki zajmujący się problematyką technologii kształcenia i pedagogiki medialnej oraz nauczycieli zainteresowanych tematem. Celem Towarzystwa jest gromadzenia i upowszechnianie wiedzy edukacyjnej, zwłaszcza z zakresu najnowszych technologii i mediów edukacyjnych; inspirowanie i prowadzenie badań naukowych, a także kształcenia, doradztwa i ekspertyz w dziedzinie technologii kształcenia, pedagogiki medialnej i edukacji medialnej; współpraca z innymi towarzystwami naukowymi w kraju i za granicą. W 20-letnim dorobku Towarzystwa jest organizacja konferencji naukowych, seminariów, zagranicznych wyjazdów studyjnych oraz prowadzenie działalności wydawniczej.

20 years of Polish Association for Educational Technologies and Media

Since 1995 the Department of Educational Technology at Adam Mickiewicz University in Poz-nań has had the Polish Association for Educational Technologies and Media. The Association gathers scientists dealing with educational technology and media technology and teachers interested in this problem. The aim of the Association is gathering and propagating of educational knowledge especially of the newest technology and educational media; inspiring and doing research and also training, consultancy and opinions in  educational technology, media pedagogy and media education; cooperating with other Polish and foreign scientific associations.  The achievements of the Associations during the last 20 years are organizing of scientific conferences, seminars, foreign study trips and publishing.

*     *     *

Początki Polskiego Towarzystwa Technologii i Mediów Edukacyjnych sięgają Podyplomowego Studium Technologii Kształcenia, które prowadzone było przez Zakład Technologii Kształcenia Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu w latach 1980-1995. Słuchacze kolejnych edycji studium - nauczyciele reprezentujący różne przedmioty i szczeble kształcenia - tworzący początkowo „Klub Absolwenta” postanowili sformalizować swoją działalność tworząc stowarzyszenie - organizację pozarządową. Do grona członków Towarzystwa dołączyli również pracownicy naukowi zajmujący się problematyką technologii kształcenia i pedagogiki medialnej, dziennikarze - przedstawiciele różnych mediów oraz studenci studiów pedagogicznych.

Początki działalności

Zebranie Założycielskie Towarzystwa odbyło się 8 lipca 1995 roku, pod przewodnictwem prof. zw. dr hab. Wacław Strykowski. Podjęto wtedy uchwałę następującej treści: „Zebrani w dniu 8 lipca 1995 r. w Zakładzie Technologii Kształcenia UAM, postanawiają założyć stowarzyszenie, którego pełna nazwa brzmieć będzie: Polskie Towarzystwo Technologii i Mediów Edukacyjnych”. 15 członków-założycieli Towarzystwa wybrało 5-osobowy Komitet Założycielski, w skład którego weszli: prof. dr hab. Wacław Strykowski, dr Stanisław Dylak, mgr Wacław Kaczmarek, mgr Anna Liebert i mgr Ireneusz Witkowski. Komitet został upoważniony do dokonania czynności rejestracyjnych. Założyciele ustalili również, że siedziba Towarzystwa będzie mieściła się w Poznaniu, przy ul. Słowackiego 20. 

Kolejne zebranie członków-założycieli miało miejsce 18 lipca 1995 roku. W trakcie obrad uchwalono Statut Towarzystwa, w którym określono teren działania, cele i środki działania Towarzystwa, prawa i obowiązki członków, strukturę organizacyjną, władze oraz sposób zarządzania majątkiem.

W Statucie zapisano, że celem Towarzystwa jest gromadzenia i upowszechnianie wiedzy edukacyjnej, zwłaszcza z zakresu najnowszych technologii i mediów edukacyjnych; inspirowanie i prowadzenie badań naukowych w dziedzinie technologii kształcenia i pedagogiki medialnej; prowadzenie kształcenia, doradztwa i ekspertyz w dziedzinie technologii kształcenia i edukacji medialnej; nawiązywanie kontaktów i współpracy z innymi podobnymi towarzystwami naukowymi w kraju i za granicą.

Określono, że Towarzystwo będzie realizowało swoje cele poprzez organizowanie kongresów, zjazdów, seminariów, warsztatów; organizowanie wystaw, pokazów, konkursów naukowych i dydaktycznych; inspirowanie i opiniowanie innowacji pedagogicznych; gromadzenie i wypożyczanie mediów edukacyjnych, a także prowadzenie działalności wydawniczej.

Dwa miesiące później - w dniu 30 sierpnia 1995 roku - Sąd Wojewódzki w Poznaniu Wydział I Cywilny dokonał rejestracji Polskiego Towarzystwa Technologii i Mediów Edukacyjnych i wpisał je do rejestru pod numerem RST 2095 (od 2001 roku Towarzystwo wpisane jest do Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem 0000008831).

Władze Towarzystwa

Inicjatorem powstania Polskiego Towarzystwa Technologii i Mediów Edukacyjnych i jego prezesem od początku istnienia jest prof. dr hab. Wacław Strykowski - wieloletni kierownik Zakładu Technologii Kształcenia Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.

Pierwsze Walne Zebranie Członków po rejestracji odbyło się 29 listopada 1995 roku. W jego trakcie dokonano wyboru władz Towarzystwa - Zarządu, Komisji Rewizyjnej oraz Sądu Koleżeńskiego. W skład Zarządu prócz prof. Wacława Strykowskiego weszli: dr Stanisław Dylak - wiceprezes, mgr Włodzimierz Kaczmarek - wiceprezes, mgr Ireneusz Witkowski - sekretarz, mgr Halina Brzezińska - skarbnik oraz: mgr Elżbieta Dudek i mgr Alfreda Smoleń-Przybylska jako członkowie Zarządu. Przewodniczącym Komisji Rewizyjnej wybrano mgr inż. Józefa Pietrzyka, natomiast przewodniczącym Sądu Koleżeńskiego mgr Włodzimierza Gapskiego.

Walne Zebranie Członków w dniu 6 września 1997 roku dokonało zmian w Zarządzie. Z funkcji wiceprezesa zwolniono mgr Włodzimierza Kaczmarka, powołując na to miejsce mgr Annę Perłowską. Z funkcji skarbnika zwolniono mgr Halinę Brzezińską, mianując na tę funkcje mgr Alfredę Smoleń-Przybylską. Mgr Halina Brzezińska pozostała członkinią Zarządu.

Zarząd w tym składzie funkcjonował do 16 grudnia 2000 roku, kiedy dokonano zmiany władz. W skład nowego Zarządu weszli: prof. dr hab. Wacław Strykowski - prezes, dr inż. Mariusz Kąkolewicz - wiceprezes, mgr Ireneusz Witkowski - wiceprezes, mgr inż. Andrzej Maciejczyk - wiceprezes, mgr Rafał M. Socha - sekretarz, mgr Alfreda Smoleń-Przybylska - skarbnik oraz mgr Marian Pietraszewski jako członek Zarządu (Kaniewska 2001 a). Zarząd w takim samym składzie został powołany również na kolejną 3-letnią kadencję, w trakcie Walnego Zebrania Członków w dniu 24 kwietnia 2004 roku. 

W dniu 1 marca 2015 roku wybrano trzyosobowy zarząd w składzie: prof. dr hab. Wacław Strykowski - prezes, mgr Rafał M. Socha - wiceprezes, mgr Alfreda Smoleń-Przybylska - skarbnik.

Wyjazdy studyjne

Towarzystwo w swojej działalności kontynuowało wyjazdy studyjne, organizowane przez absolwentów Podyplomowego Studium Technologii Kształcenia, którzy do roku 1995 wzięli udział w pięciu takich wyjazdach. Towarzystwo zorganizowało trzy wyjazdy: do Belgii, Francji i na Litwę.

Pierwszy wyjazd studyjny miał miejsce w dniach 25-31 maja 1996 roku. Program pobytu zakładał poznanie założeń i form realizacji kształcenia medialnego w Belgii, struktury i problemów oświaty belgijskiej oraz funkcjonowania placówek szkolnych. Dla uczestników źródłem wiedzy na temat mediów i oświaty były spotkania z nauczycielami i dyrektorami placówek szkolnych, z przedstawicielami Ambasady RP w Brukseli, a także wizyta w Instytucie Mediów Edukacyjnych (Młodzikowska 1996). Uczestnicy zwiedzili Sacre-Coeur de Linthout - szkołę katolicką działającą od 1901 roku, Athenee Jean Absil - średnią szkołę ogólnokształcącą oraz polską szkołę dla dzieci pracowników delegowanych do pracy w Belgii.

Kolejny wyjazd miał miejsce w dniach 16-21 września 1999 roku. Jego celem było poznanie systemu szkolnego Francji oraz zapoznanie się z realizacją edukacji medialnej i wykorzystaniem me-diów w procesie kształcenia we francuskich szkołach. Członkowie Towarzystwa odwiedzili placówki edukacyjne w mieście Chartres de Bretagne, ponadto zwiedzili również Bretanię, Normandię i Paryż.

W dniach 5-10 czerwca 2001 roku ponad trzydziestoosobowa grupa członków Towarzystwa pod przewodnictwem wiceprezesa mgr Ireneusza Witkowskiego poznawała Wilno i okolice. Podczas pobytu na Litwie uczestnicy zwiedzili polską szkołę im. Jana Pawła II oraz gimnazjum im. Adama Mickiewicza w Wilnie. Program turystyczny był bardzo urozmaicony - uczestnicy wyjazdu studyjnego mieli możliwość zobaczyć zabytki Wilna oraz Troki. (Sobków 2001)

Konferencje

Kolejnym znaczącym działaniem Towarzystwa była współorganizacja konferencji naukowych. Pierwsza Międzynarodowa Konferencja Naukowa „Media a edukacja” odbyła się w dniach 7-9 kwietnia 1997 roku w Poznaniu, dla uczczenia trzydziestolecia Zakładu Technologii Kształcenia UAM. Po-święcona została zmarłemu 18 stycznia 1997 roku prof. dr hab. Leonowi Leji - twórcy polskiej szkoły technologii kształcenia. (Płatek 1997 b)

II Konferencja „Media a edukacja” odbyła się w dniach 18-21 kwietnia 1998 roku. Celem obrad było rozważenie teoretycznych i praktycznych problemów związanych z rolą, oddziaływaniem i wyko-rzystaniem mediów w szeroko pojętej edukacji, przedstawienie wyników badań naukowych nad me-diami, wymiana doświadczeń w zakresie ich tworzenia i stosowania oraz umożliwienie uczestnikom bezpośredniego zapoznania się z najnowszymi osiągnięciami technicznymi i metodycznymi poprzez udział w Międzynarodowych Targach „Infosystem”, „Multimedia”, „Poligrafia”. (Kaniewska 1998 b)

W dniach 8-11 kwietnia 2000 roku odbyła się III Konferencja, której obrady toczyły się wokół takich zagadnień jak: media i edukacja we współczesnym społeczeństwie, media w nowoczesnym kształceniu, edukacja medialna we współczesnej szkole. (Kaniewska 2000)

IV Konferencja „Media a edukacja”, obradowała w dniach 20-23 kwietnia 2002 roku pod hasłem „Media i edukacja w dobie integracji”. (Kaniewska 2002 b). Dorobkiem spotkania były wstąpienia na temat mediów w społeczeństwie XXI wieku, mediów jako stymulatorów przemian w edukacji oraz problemów edukacji medialnej. Dwa lata później - V Konferencja, obradowała w dniach 22-24 kwietnia 2004 roku pod hasłem „Kompetencje medialne społeczeństwa wiedzy”. Zakres tematyczny rozważań naukowych obejmował kompetencje medialne współczesnego człowieka, media w różnych formach edukacji oraz edukację medialną nauczycieli, uczniów i rodziców.

Kolejne konferencje odbyły się w 2004, 2006 i 2012 roku

Seminaria naukowo-dydaktyczne

Walne zebrania członków Towarzystwa, odbywające się prawie każdego roku były okazją do odbycia seminariów naukowo-dydaktycznych. W 1996 roku dr hab. Zbyszko Melosik wygłosił wykład pt. „Telewizja - kultura upozorowana” (Płatek 1997 a). Rok później mgr Zdzisław Kurowski zaprezentował członkom Towarzystwa autorską metodę wykorzystania mediów w nauczaniu muzyki. (Kaniewska 1998 a). Kolejne lata owocowały seminariami dotyczącymi reformy edukacji. W 1998 roku w ramach seminarium wystąpił mgr Sławomir Ziemiecki - zastępca dyrektora Departamentu Strategii i Reformy Ministerstwa Edukacji Narodowej z wykładem „Zrozumieć reformę - reforma systemu edukacji w Polsce” oraz mgr inż. Andrzej Maciejczyk, prezentując zastosowanie edukacyjne projektorów multimedialnych. W 1999 roku dr Józef Pielachowski wygłosił referat pod tytułem „Przed startem re-formy edukacji”, a w kolejnym roku mgr Zofia Hryhorowicz - dyrektor Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej w Poznaniu omówiła stan prac nad wprowadzeniem zewnętrznego systemu oceniania. W 2001 roku przedstawiony został temat „Zastosowanie Internetu w edukacji szkolnej” (mgr Rafał M. Socha) oraz „Zastosowanie Internetu w edukacji zdalnej” (mgr Anna Wach-Kąkolewicz). W cyklu seminariów wystąpiła również prof. dr hab. Ewa Muszyńska z wykładem na temat: „Relacje nauczyciel-uczniowie i ich uwarunkowania” (2003).

Taka forma poszerzania wiedzy przez członków Towarzystwa, wzbogacona o dyskusję, zawsze cieszyła się bardzo dużym zainteresowaniem.

Działalność wydawnicza

Kolejną znaczącą działalnością Polskiego Towarzystwa Technologii i Mediów Edukacyjnych w okresie pierwszych 10 lat jego istnienia była działalność wydawnicza.

We wrześniu 1996 roku ukazał się pierwszy numer Kwartalnika Towarzystwa pod tytułem „Edukacja Medialna”. W latach 1996-2003 ukazało się łącznie 30 numerów czasopisma. Wydawcą „Edukacji Medialnej” było Wydawnictwo eMPi2 Mariana Pietraszewskiego s.c. w Poznaniu. Pismo redagował zespół w składzie: prof. dr hab. Wacław Strykowski - redaktor naczelny, mgr Maria Ka-niewska - sekretarz redakcji, mgr Irena Lewandowska - redakcja stylistyczna, mgr Krystyna Strzelecka - menadżer czasopisma oraz członkowie: dr inż. Mariusz Kąkolewicz, mgr Elżbieta Matyjaszczyk, dr Józef Pielachowski (później zastępca redaktora naczelnego) i mgr Marian Pietraszewski. 

Artykuły publikowane w czasopiśmie tworzyły stałe działy. „Z teorii mediów” - w tej części publikowane były rozważania teoretyczne nad mediami, a także wyniki ciekawych badań empirycznych prowadzonych w Polsce i na świecie. „Zastosowania i metody” - był to dział o charakterze aplikacyjnym i metodycznym, w którym czytelnicy mogli znaleźć konkretne rozważania i sugestie, jak wykorzystać media w różnych formach pracy pedagogicznej, a także w swoim indywidualnym rozwoju intelektualnym i zawodowym. Istotną zawartość tego działu stanowiły konspekty i scenariusze zajęć. „Narzędzia techniczne” - dział, w którym opisywane były nowoczesne narzędzia pracy nauczyciela oraz urządzenia techniczne, które na trwałe wpisały się do szkół. „Oceny i rekomendacje” - rzetelne oceny i propozycje zastosowania konkretnych mediów w procesie dydaktycznym. „Wydarzenia i aktualności” - w tej części czytelnicy mogli znaleźć informacje o tym, co dzieje się w świecie mediów, m.in. jakie organizuje się konferencje, wystawy, targi, kursy, seminaria itp. (Strykowski 1996). Wraz z rozwojem pisma, tworzone były również nowe działy: „Reformowanie edukacji” - wprowadzony z początkiem 1998 roku, w związku z planowaną reformą systemu polskiej oświaty, mający za zdanie wyjaśniać podstawowe pojęcia konstytuujące reformę, zamieszczać procedury i wzory rozwiązań programowych, pedagogicznych i organizacyjnych. Kolejne dwa to: „Ścieżka edukacyjna” - dział opisujący realizację ścieżki edukacja czytelnicza i medialna oraz „Interkl@sa” - redagowany we współpracy z twór-cami tego projektu. 

Z uwagi na trudności finansowe, z dniem 1 stycznia 2004 roku wydawanie kwartalnika zostało czasowo zawieszone. 

Dorobkiem Zakładu Technologii Kształcenia UAM, jak również Towarzystwa są kolejne książki ukazujące się z okazji Międzynarodowych Konferencji Naukowych „Media a edukacja”. W 1997 roku ukazała się książka „Media a edukacja” (ss. 514). Rok później tom „II Międzynarodowa Konferencja Media a edukacja” (ss. 650), a w roku 2000 książka „III Międzynarodowa Konferencja Media a edukacja” (ss. 688). W 2002 roku opublikowano książkę pod redakcją prof. dr hab. Wacława Strykowskiego i prof. dr hab. Wojciecha Skrzydlewskiego „Media i edukacja w dobie integracji” (ss. 428). Również pod redakcją prof. dr hab. Wacława Strykowskiego i prof. dr hab. Wojciecha Skrzydlewskiego ukazała się w 2004 roku książka „Kompetencje medialne społeczeństwa wiedzy” (ss. 480). Wydawcą wszystkich książek było Wydawnictwo eMPi2 Mariana Pietraszewskiego s.c.

Zarząd Towarzystwa wydawał również na bieżąco „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Technologii i Mediów Edukacyjnych”, dzięki któremu członkowie Towarzystwa informowani byli o aktualnych sprawach organizacji.

Od 2004 roku Towarzystwo posiada własną stronę internetową, która obecnie znajduje się pod adresem www.pttime.pl. Na stronie znajduje się m.in. tekst Statutu Towarzystwa, wykaz władz, zasady członkowskie oraz informacje o zorganizowanych konferencjach oraz wydanych publikacjach, a także aktualne informacje o działalności Towarzystwa.

Współpraca zagraniczna

W trakcie swej działalności, Towarzystwo nawiązało współpracę z dwoma zagranicznymi stowarzyszeniami, reprezentującymi podobny profil działalności - w Niemczech i w Stanach Zjednoczonych. 

W ramach współpracy z niemieckim Stowarzyszeniem Pedagogiki Medialnej i Kultury Komunikacji (Gesellschaft fűr Medienpädagogik und Kommunikationskultur - GMK), przedstawiciele Towarzystwa byli obecni na dwóch konferencjach organizowanych przez GMK. 

W pierwszej, która miała miejsce w dniach 19-21 czerwca 2001 roku i odbyła się w Kolonii, w ramach targów Medienforum NRW, udział wzięli: mgr Maria Kaniewska - członek Komisji Rewizyjnej Towarzystwa oraz sekretarz Towarzystwa mgr Rafał M. Socha (Kaniewska 2001 b). W drugiej konferencji, zorganizowanej pod hasłem „Media i demokracja”, która odbyła się w Bielefeld w dniach 23-25 listopada 2001 roku, uczestniczyła mgr Maria Kaniewska oraz prezes Towarzystwa prof. dr hab. Wacław Strykowski. W trakcie jej trwania wygłosili referat „Edukacja medialna w społeczeństwie demokratycznym”, który wywołał duże zainteresowanie niemieckich partnerów. (Kaniewska 2002 a)

Dzięki prof. dr hab. Stanisławowi Dylakowi, prowadzono również współpracę z amerykańskim odpowiednikiem Towarzystwa - Association for Educational Communications and Technology. Zaowocowało to wymianą literatury oraz uczestnictwem władz Towarzystwa w konferencjach AECT.

Podsumowanie

Przez 20 lat działalności Polskie Towarzystwo Technologii i Mediów Edukacyjnych trale wpisało się w rozwój technologii kształcenia, pedagogiki i edukacji medialnej. Jako organizacja pozarządowa, we współpracy z Zakładem Technologii Kształcenia Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Po-znaniu i innymi partnerami, Towarzystwo podejmowało liczne działania, realizując tym samym cele statutowe określone w 1995 roku przez członków-założycieli.

Literatura